Konsorcja badawcze
Konsorcjum EUROfusion zrzesza reprezentantów różnych krajów koordynujących badania fuzyjne. Reprezentantem Polski jest Centrum Naukowo-Przemysłowe Nowe Technologie Energetyczne (CENTE, http://cente.ifpilm.pl/ ).
W grudniu 2021 Konsorcjum Eurofusion podpisało oficjalne porozumienie w ramach europejskiego programu ramowego Horizon Europe (2021-2027), czyli współpraca i finansowanie projektu jest kontynuowane. Aktualnie w ramach konsorcjum EUROfusion współpracuje 4800 naukowców i studentów z 30 instytutów i 152 jednostek stowarzyszonych z UE, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii i Ukrainy.
Zespoły badawcze
Kolejny krok do nowoczesnej elektrowni opartej na fuzji termojądrowej osiągnięty z udziałem pracowników Instytutu Fizyki Uniwersytetu Opolskiego.
Wendelstein 7-X to eksperymentalny stellarator wybudowany przez Instytut Fizyki Plazmowej im. Maksa Plancka w Greifswaldzie w 2014 roku. Obecnie jest to największy ukończony reaktor fuzyjny oparty na technologii stellaratora. Pierwszą plazmę wytworzono w nim 10 grudnia 2015 roku. Naukowcy Instytutu Fizyki Uniwersytetu Opolskiego, Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy w Warszawie oraz Instytutu Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka w Greifswaldzie (Niemcy) opracowali unikatowy system diagnostyki plazmy wysokotemperaturowej o nazwie „C/O monitor for W7-X”.
W pierwszych dniach listopada 2022 r. nastąpiło zakończenie procesu wdrożenia jego eksploatacji. W uruchamianiu urządzenia i przeprowadzeniu testów jego podzespołów brał udział dr Ireneusz Książek z UO (który jest także autorem projektu koncepcyjnego i jednym z głównych jego konstruktorów).
Projekt Wendelstein 7-X jest jednym z eksperymentów, który ma na celu opanowanie procesów kontrolowanej fuzji jądrowej – potencjalnie niewyczerpalnego, nieobciążającego środowiska i bezpiecznego źródła energii. Aby osiągnąć fuzję jądrową konieczne jest wytworzenie i utrzymanie w specyficznie skonstruowanym naczyniu materii o temperaturze 100 mln °C. Służy do tego odpowiednio uformowane bardzo silne pole magnetyczne.
W eksperymencie prowadzonym w Greifswaldzie uzyskuje się to w urządzeniu zwanym stellaratorem. W odróżnieniu od bardziej powszechnej konstrukcji o nazwie „tokamak” stellarator ma znacznie bardziej skomplikowaną strukturę, ale może za to działać w sposób ciągły, podczas gdy tokamak pracuje impulsowo.
Opracowane urządzenie, „C/O monitor for W7-X” będzie służyło do monitorowania z dużą rozdzielczością czasową poziomu zanieczyszczenia plazmy przez atomy węgla i tlenu (w przyszłości także boru i azotu). Jest to spektrometr działający w zakresie dalekiego ultrafioletu (na granicy miękkiego promieniowania rentgenowskiego) o specjalnej, zoptymalizowanej konstrukcji.
Przewiduje się że „C/O monitor for W7-X” dostarczy wielu interesujących wyników naukowych w nadchodzącej kampanii pomiarowej, która rozpoczyna się 21 listopada 2022 roku.
Prace realizowane są m.in. w ramach projektu Eurofusion.
dr Ireneusz Książek – kierownik zespołu
dr hab. Ewa Pawelec, profesor UO
dr hab. Wiesław Olchawa
dr hab. Adam Bacławski, profesor UO
dr Agnieszka Bartecka
dr Helena Kiriczenko
dr Katarzyna Książek
mgr inż. Tadeusz Kulig
mgr inż. Dawid Mazur
Grupa SEGAAG zajmuje się badaniami w dziedzinie szeroko rozumianej astrofizyki i astronomii pozagalaktycznej. Głównym obszarem naszych zainteresowań jest podjęcie przy użyciu metod statystycznych próby rozwiązania jednego z kluczowych problemów współczesnej astronomii pozagalaktycznej a mianowicie problemu formowania się galaktyk i ich struktur. Stosujemy nowe metody do weryfikacji sprawdzalności przewidywań współczesnych scenariuszy formowania galaktyk i ich gromad, co ma kluczowe znaczenie dla współczesnej kosmologii.
dr hab. Włodzimierz Godłowski prof. UO (Instytut Fizyki Uniwersytet Opolski) – kierownik zespołu
prof. dr hab. Włodzimierz Stefanowicz (Instytut Fizyki Uniwersytet Opolski)
prof. Zong Hong Zhu (Beijing Normal University, Chiny)
dr hab. Elena Panko (I.I. Mechnikov Odessa National University Ukraina)
dr Monika Biernacka (Instytut Fizyki Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)
dr Katarzyna Bajan (Kraków)
mgr Andrzej Czaiński (Instytut Fizyki Uniwersytet Opolski)
mgr inż. Błażej Mrzygłód (Instytut Fizyki Uniwersytet Opolski)
mgr Paulina Pajowska (Instytut Fizyki Uniwersytet Opolski)
mgr Joanna Popiela (Instytut Fizyki Uniwersytet Opolski)
Uniwersytet Opolski
ul. Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
